Bệnh đen cuống rụng - trái non trên cây hồng xiêm
Hồng xiêm (Sapodilla) là loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, được trồng phổ biến tại nhiều vùng miền nước ta. Tuy nhiên, trong quá trình canh tác, một trong những vấn đề khiến nhà vườn đau đầu nhất chính là hiện tượng đen cuống, rụng trái non - gây thất thu nghiêm trọng nếu không có biện pháp phòng trị kịp thời.
- Nguyên nhân gây bệnh
- Tác nhân trực tiếp gây ra bệnh đen cuống là các loại nấm như Phytophthora spp., Botryodiplodia spp..
- Ngoài ra, một số yếu tố bất lợi trong kỹ thuật canh tác cũng tạo điều kiện cho bệnh phát sinh mạnh như: đất úng nước kéo dài, mật độ trồng dày dẫn đến thiếu ánh sáng, cây thiếu hụt dinh dưỡng như Canxi (Ca), Bo (B) và các vết thương cơ giới hoặc các vết đục của côn trùng tạo điều kiện nấm xâm nhập
- Biểu hiện và tác hại của bệnh
- Bệnh đen cuống thường xuất hiện sau khi cây đậu trái non khoảng vài tuần tuổi. Triệu chứng điển hình là phần cuống quả chuyển màu nâu đen, mềm nhũn, sau đó vết bệnh lan dần vào phần đài và cuống chính. Nếu nặng, trái sẽ rụng sớm hàng loạt, để lại cuống khô bám trên cành.
- Ngoài ra, một số trường hợp có thể quan sát thấy dịch mủ chảy ra ở cuống, hoặc vết thối đen lan rộng. Bệnh thường bùng phát mạnh vào mùa mưa, khi độ ẩm không khí cao, đất úng nước kéo dài và vườn rậm rạp thiếu ánh sáng.
- Về tác hại, ngoài việc làm giảm năng suất do rụng trái non hàng loạt, bệnh còn khiến cây bị suy yếu, khả năng phát triển kém, chất lượng trái về sau cũng bị ảnh hưởng.
- Biện pháp phòng trừ hiệu quả
Để kiểm soát tốt bệnh đen cuống trên cây hồng xiêm, bà con cần kết hợp đồng bộ các biện pháp sau:
Biện pháp canh tác
Sau mỗi vụ thu hoạch, tiến hành cắt tỉa bớt cành vô hiệu, cành sâu bệnh, cành bên trong tán để ánh sáng xuyên đều vào các tầng lá, hạn chế ẩm độ trong tán — điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh phát triển.
Đào rãnh thoát nước tốt vào mùa mưa, tránh để vườn bị ngập úng kéo dài, nhất là giai đoạn cây mang trái non.
Thu gom và tiêu hủy lá, quả rụng, cành bệnh nhằm giảm nguồn lây lan nấm bệnh trong vườn.
Bón phân cân đối, tăng cường vi lượng: Đặc biệt bổ sung các chất Canxi (Ca) và Bo (Boron) nhằm giúp cuống quả chắc khỏe, hạn chế rụng non. Đồng thời duy trì bón phân hữu cơ ủ hoai mục giúp cải thiện sức đề kháng tổng thể cho cây.
Biện pháp hóa học
Phun phòng định kỳ trước và trong mùa mưa bằng các loại thuốc gốc đồng: Copper Hydroxide, Mancozeb
Khi bệnh xuất hiện hoặc điều kiện thời tiết thuận lợi cho nấm phát triển, cần sử dụng thêm các thuốc đặc trị như: Metalaxyl, Fosetyl-Al, Azoxystrobin
Thời gian phun: Định kỳ 10–15 ngày/lần trong giai đoạn mưa ẩm, đặc biệt khi trái đang trong thời kỳ phát triển nhanh.
Biện pháp sinh học
Bón gốc định kỳ chế phẩm Trichoderma trộn với phân chuồng hoai mục 2–3 lần mỗi năm giúp hạn chế nguồn nấm bệnh trong đất, cải thiện hệ vi sinh vật có lợi.
Áp dụng thêm biện pháp canh tác hữu cơ, tăng sức đề kháng tự nhiên cho cây thông qua việc sử dụng phân hữu cơ, phân xanh, chế phẩm vi sinh vật có lợi.